ماگماتیسم ژوراسیک و کرتاسه در ناحیه مری- اسبکشان، شمال- شمال باختر زیر پهنه درونه- کاشمر (خارتوران)

Authors

  • رضا کهنسال سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران.
  • صدیقه ذوالفقاری سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران.
  • مهرداد قهرایی پور سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران
Abstract:

این منطقه بخش کوچکی از ناحیه ساختاری سبزوار است که در بین استان‌های سمنان و خراسان رضوی جای دارد. در این ناحیه سن کهن‌ترین سنگ‌های رسوبی،  ژوراسیک میانی است و همراه با آنها افق‌هایی از گدازه‌های ریولیتی -  ریوداسیتی با گرایش کلسیمی-  قلیایی وجود دارند. پیدایش نخستین گدازه‌های بازالتی با گرایش قلیایی همراه با دایک‌های دیابازیک در کنار افق‌هایی از سنگ‌آهک‌های کرتاسه پایین بوده است. از طرفی، حجم بسیار زیادی ازگدازه‌ها و دایک‌های اسیدی با ترکیب ریوداسیتی- داسیتی، گدازه‌ها و دایک‌های میانه با ترکیب تراکی‌آندزیتی، و دایک‌های بازیک با ترکیب بازالتی با گرایش کلسیمی-  قلیایی در کنار انبوهی از سنگ‌آهک‌های پلاژیک کرم رنگ مایل به صورتی در پایان کرتاسه بالا نمایان شده است. مجموعه سنگ‌های یاد شده با رخنمون‌هایی از سنگ‌‎های رسوبی پالئوسن پوشیده شده‌اند. بررسی نمودارهای تغییرات عنصری هارکر بیانگر تأثیر فرایند آلایش ماگمایی در کنار تفریق ماگمای بازیک از گوشته‌ای تهی شده است، که توسط نمودارهای عنکبوتی تأیید می‌شود. جایگاه زمین‌ساختی سنگ‌های آتشفشانی ژوراسیک میانی و کرتاسه بالایی بیانگر سنگ‌های آتشفشانی کمان آتشفشانی و همزمان با برخوردی است که به ترتیب بر اثر سازوکار جنبش‌های زمین‌ساختی سیمرین میانی و لارامید ایجاد شده است. با این حال پیامد فاز کوهزایی اتریشین در منطقه مری به تشکیل سنگ‌های آتشفشانی بازیک کرتاسه پایین با جایگاه درون صفحه قاره‌ای منجر شده است که در نمودارهای عناصرکمیاب نمایان شده است. در گامه‌های پایانی کرتاسه و آغاز سنوزوییک جنبش کوه‌زایی لارامید در چهره یک فاز فشارشی سبب بسته شدن حوضه رسوبی مورد سخن، چین‌خوردگی و خروج آن از آب شده است. تنها در ناحیه مری نبود بخش‌های نفوذی مربوط به یک پیکره افیولیتی بالغ، وجود سنگ‌های آتشفشانی و رسوبی در بالاترین بخش‌های این پیکره، و از طرف دیگر حضور گسل‌های فشاری و راستالغز با سازوکارهای مهم و همسان با گسل درونه نشانگر زمین‌درزهای کهن و بسته شدن زود هنگام این بخش از ناوه درونه – کاشمر و تشکیل آمیزه رنگین در این ناحیه  بوده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ماگماتیسم کلسیمی-قلیایی پلیو-کواترنر آذربایجان(شمال باختر ایران) و مقایسة آن با ماگماتیسم مشابه در خاور ترکیه

       ماگماتیسم کلسیمی- قلیایی با سن پلیو ـ کواترنری در منطقه آذربایجان و شمال باختر ایران به شکل‌های گوناگون از جمله آتشفشان چینه‌ای، گنبد و روانه‌های آتشفشانی ظاهر شده و شامل آتشفشانی- آواری‌ها، بازالت­های آندزیتی، آندزیت، داسیت، ریوداسیت و ریولیت است. این مجموعه آتشفشانی با مرز دگرشیب بر روی واحدهای رسوبی با سن میوسن قرار دارد. بررسی ترکیب شیمیایی سنگ­های حد واسط تا اسید نشان می­دهد که ماگم...

full text

ولکانیسم همزمان با برخورد کواترنری در شمال پهنه سنندج-سیرجان، ماگماتیسم در یک فلات فعال کوهزایی

ولکانیسم کواترنری شمال پهنه سنندج-سیرجان در غرب ایران، جزیی از مجموعه گسترده ماگماتیسم همزمان با برخورد فلات مرتفع ایرانی-ترکی است. این فلات بخش فعالی از پهنه قاره‌ای عربی-اوراسیایی است. گدازه‌های بازیک (بازانیت‌ها، هاوائیت‌ها و بازالت‌های آلکالن) همسو با روند زمین‌درز بیتلیس-زاگرس (شمال‌غربی-جنوب‌شرقی) فوران یافته‌اند. اغلب گدازه‌های بازیک منطقه قروه و بیجار از عناصر لیتوفیل بزرگ یون (LILE) ما...

full text

بررسی سیستماتیک و زیست‌چینه‌ای میکروکوپرولیتس‌های سخت پوستان ژوراسیک بالایی کرتاسه زیرین در شمال خاوری و خاور شیراز (استان فارس)

در این پژوهش دو برش چینه‌شناسی از رسوبات ژوراسیک بالایی - کرتاسه زیرین (سازندهای سورمه و فهلیان در زاگرس چین‌خورده) انتخاب شده است، براساس مطالعه ریزرخساره (400 مقطع نازک میکروسکوپی) سه گونه از ایکنوفسیل‌های میکروکوپرولیتس‌های سخت‌پوستان شناسایی شده‌اند که عبارتنداز :  Palaxius decaochetaris , Helicerina siciliana , palaxius tetraochetarius ....

full text

کانی شناسی و زمین شیمی عناصر خاکی کمیاب پهنه های کائولینیزه منطقه گورگور، شمال تکاب، شمال باختر ایران

 پهنه‌ های کائولینیزه منطقه گورگور (شمال تکاب، استان آذربایجان ‌غربی) محصول دگرسانی سنگ‌های آندزیتی به سن میوسن در شمال باختر ایران هستند. با توجه به بررسی‌های کانی‌شناسی، کائولینیت، کوارتز، جاروسیت، مونت‌موریلونیت، آلبیت، مسکوویت- ایلیت، آناتاز، کلریت، اورتوکلاز، کلسیت، گوتیت و هماتیت فازهای کانیایی در این پهنه‌ها هستند. رگه‌های سیلیسی حاضر در این پهنه‌ها شامل کانی‌های فلزی پیریت، کالکوپیریت، ...

full text

زیست‎چینه نگاری نانوفسیل های آهکی کرتاسه پیشین خاور ایران، شمال باختر قائن (برش چینه‎شناسی نیمبلوک)

در این مطالعه نانوفسیل­های آهکی برش نیمبلوک در شمال باختر قائن ارزیابی و بررسی شده ­است. برش نیمبلوک با ستبرای 164 متر شامل سنگ‌آهک، مارن و شیل است. در برش مورد مطالعه 76 گونه نانوفسیلی متعلق به 30 جنس از 15 خانواده شناسایی شد. بر پایه نانوفسیل­های شناسایی شده، بخشی از زیرزون CC7b و زیست‌زون­ CC8 و بخشی از زیست‌زون CC9 از زیست‌زون‌بندی Sissingh (1977) و زیرزون  NC7Cو زیست‌زون­های NC9, NC8 و بخش...

full text

گزارش جنس Pantanellium از رادیولرهای ژوراسیک ناحیه کرمانشاه، باختر ایران

برش هلشی 1 با 243 متر ستبرا از تناوب چرت، سنگ‎آهک، مادستون سیلیسی، مارلستون و شیل در جنوب کرمانشاه تشکیل شده است و بر اساس تغییرات سنگ‌شناسی ‌‌‌به‌10 واحد سنگی قابل تقسیم و توصیف است. در مطالعه حاضر 143 نمونه سنگی از برش مورد مطالعه برداشت شد که مطالعه آنها منجر ‌‌‌به‌شناسایی جنس Pantanellium شد که یکی از مهم‌‌‌ترین جنس‌‌ها در میان رادیولرهای ژوراسیک است. پنج تاکسا در حد گونه از این جن...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 19  issue 76

pages  159- 168

publication date 2010-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023